Prawo Budowlane 2023 – ważne zmiany

Począwszy od 20 grudnia 2021 roku (data publikacji poprzedniego tekstu jednolitego ustawy) – w prawie budowlanym wprowadzono szereg rewolucyjnych zmian, które mają zmierzać w kierunku uproszczenia procesu inwestycyjno-budowlanego.

W dniu 12 kwietnia 2023 r. opublikowany został tekst jednolity ustawy Prawo budowlane (Dziennik ustaw z dnia 12 kwietnia 2023 poz. 683) – który obejmuje zmiany wprowadzone następującymi ustawami zmieniającymi:

ustawa z dnia 07 lipca 2022 o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1557) – która obejmuje między innymi następujące zmiany:

ZMIANY

• wprowadzono nową definicję dokumentacji budowy, przez którą należy rozumieć pozwolenie na budowę lub zgłoszenie wraz z załączonym projektem budowlanym, dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, rysunki i opisy służące realizacji obiektu, dokumenty geodezyjne i książkę obmiarów. Poprzednia definicja nie obejmowała zgłoszenia jako elementu dokumentacji budowy, zaś ponadto nowelizacja usuwa z tej definicji dzienniki montażu;

• utrzymano obowiązek prowadzenia dziennika budowy w przypadku robót budowlanych wymagających ustanowienia kierownika budowy, przy czym przepisy regulujące kwestie dzienników budowy zostały przeniesione do wyodrębnionego rozdziału 5 a; usunięto przy tym obowiązek prowadzenia odrębnych dzienników rozbiórki oraz montażu;

• dodano przepisy regulujące książkę obiektu budowlanego;

Istotna zmiana polega na wprowadzeniu przepisów dotyczące portalu e-Budownictwo, który zapewnia możliwość wygenerowania:

• wniosku o pozwolenie na budowę,
• zgłoszenia budowy lub wykonywania innych robót budowlanych,
• wniosku o pozwolenie na rozbiórkę, zgłoszenia rozbiórki,
• oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,
• wniosku o wydanie odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego,
• wniosku o zmianę pozwolenia na budowę,
• wniosku o wydanie pozwolenia na budowę tymczasowego obiektu budowlanego,
• wniosku o przeniesienie decyzji o pozwoleniu na budowę,
• wniosku o przeniesienie decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych,
• wniosku o przeniesienie praw i obowiązków wynikających ze zgłoszenia, wobec którego organ nie wniósł sprzeciwu,
• zawiadomienia o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych,
• wniosku o wydanie decyzji o wyłączeniu stosowania przepisów art. 45a ust. 1,
• wniosku o wydanie decyzji o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości, wniosku o wszczęcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego,
• zawiadomienia o zakończeniu budowy,
• wniosku o pozwolenie na użytkowanie,
• zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części;

przy czym z czasem katalog formularzy do wygenerowania dokumentów może zostać rozszerzony przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego;

Generowanie dokumentu polega na wypełnieniu odpowiedniego formularza w portalu e-Budownictwo a następnie jego zapisaniu poza portalem lub wydrukowaniem. Korzystanie z udogodnień portalu wymaga założenia konta;

W konsekwencji – podania w formie elektronicznej obecnie mogą być składane wyłącznie za pośrednictwem portalu e-Budownictwo;

• zmiany w zakresie egzaminów zawodowych z uwagi na stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii;

• przewidziano karę grzywny dla rozpoczynającego roboty budowlane bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo wymaganego zgłoszenia;

• wprowadzono regulacje dotyczące Centralnego Rejestru Osób Posiadających Uprawnienia Budowlane (e-CRUB) wskazując, że dane identyfikujące uprawnienia budowlane, uznane kwalifikacje zawodowe oraz dane dotyczące osoby, która nabyła te uprawnienia lub kwalifikacje, podlegają wpisowi do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane. Właściwa okręgowa rada izby samorządu zawodowego przekazuje niezwłocznie, za pomocą systemu, informacje o wpisie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego oraz o wykreśleniu z tej listy lub o zawieszeniu w prawach członka, w celu ujawnienia w centralnym rejestrze osób posiadających uprawnienia budowlane;

ustawa z dnia 15 grudnia 2022 r. o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu (Dz.U. poz. 2687);

ustawa z 22 lipca 2022 r. o usprawnieniu procesu inwestycyjnego Centralnego Portu Komunikacyjnego (Dz.U. poz. 1846), która zastępuje pojęcie linii kolejowej pojęciem drogi kolejowej oraz ustala, że nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, natomiast wymaga zgłoszenia, o którym mowa w art. 30, wykonywanie robót budowlanych polegających na przebudowie dróg, torów kolejowych i urządzeń z nimi związanych, torów tramwajowych i urządzeń z nimi związanych;

ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1768);

ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1783), która wprowadza regulacje dotyczące audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego w związku z budową bądź przebudową dróg;

ustawa z dnia 17 grudnia 2021 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przedłużeniem realizacji Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz.U. z 2022 r. poz. 88) poprzez ustalenie, że nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, natomiast wymaga zgłoszenia, budowa stawów i zbiorników wodnych o powierzchni przekraczającej 1000 m² i nieprzekraczającej 5000 m² oraz głębokości nieprzekraczającej 3 m, położonych w całości na gruntach rolnych;

ustawa z dnia 17 września 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. poz. 1986) – która obowiązuje od 03 stycznia 2022 r.:

• w zakresie zmiany przepisów dotyczących uprawnień projektanta, w ten sposób, że projektant, w trakcie realizacji budowy, ma prawo wstępu na teren budowy i dokonywania zapisów w dzienniku budowy dotyczących jej realizacji oraz żądania wpisem do dziennika budowy wstrzymania robót budowlanych w razie stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia lub wykonywania ich niezgodnie z projektem;

W przypadku robót budowlanych, dla których nie prowadzi się dziennika budowy, uprawnienie projektanta do żądania wstrzymania robót budowlanych, jest realizowane przez zawiadomienie właściwego organu nadzoru budowlanego o stwierdzeniu możliwości powstania zagrożenia lub wykonywaniu robót budowlanych niezgodnie z projektem;

• w zakresie budów wymagających zgłoszenia (w miejsce pozwolenia na budowę):

budynki mieszkalne jednorodzinne o powierzchni zabudowy do 70 m² jeśli budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora (oświadczenie inwestora pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia wynikającej z art. 233 § 6 ustawy z 6.06.1997 r. – Kodeks karny;

Wymagane jest również oświadczenie inwestora, że przyjmuje odpowiedzialność za kierowanie budową w przypadku nieustanowienia kierownika budowy, a dokumentacja dołączona do zgłoszenia jest kompletna;

Do budowy można przystąpić po doręczeniu zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej, a przepisów dotyczących sprzeciwu nie stosuje się;

Do sporządzania projektu zagospodarowania działki lub terenu w odniesieniu do takich budynków wystarczające są uprawnienia budowlane do projektowania w specjalności architektonicznej lub konstrukcyjno-budowlanej uprawniające do sporządzania projektów w zakresie rozwiązań architektonicznych;

wolno stojące parterowe budynki rekreacji indywidualnej przeznaczonych do okresowego wypoczynku, o powierzchni zabudowy do 35 m² oraz powyżej 35 m², ale nie więcej niż 70 m², przy rozpiętości elementów konstrukcyjnych do 6 m i wysięgu wsporników do 2 m, przy czym liczba tych budynków na działce nie może być większa niż jeden na każde 500 m² powierzchni działki.